Bu yazımızda Şah-Kale taşları ile yapılan özel bir hareket olan Rok hareketini inceleyeceğiz.
Bu hareket oyunun seyrini değiştirebildiği gibi zamanlama hatası ile yapıldığında oyunu kaybetmememize sebep olabilir.
Açılış hamlelerinden sonra siz ve rakibiniz birbirinizin de hamlelerine dikkat ederek bir strateji geliştirir ve ona göre hamlelerinizi yaparsınız. Tabi ki bu hamlelerin amacı rakip şahı sıkıştırmak olduğu için rakip şahını rok hareketiyle farklı bir konuma taşıyınca stratejilerinizi boşa çıkarabilir. Yani rok oyunun gidişatını değiştirir.
Rok 2 türlü yapılır. Şah tarafına yapılana Kısa Rok, Vezir tarafına yapılana Uzun Rok adı verilir.
Rok hamlesi yapılırken Şah ile Kale aynı anda hamle yapar. Normalde tek hamle hakkımız var iken Rok ile 2 taşımız yer değiştirir.
Şahımız normalde tek kare ilerleme hakkına sahip iken Rok hareketinde 2 kare sağa yada sola gidebilir.
Kısa Rok yani şah kanadına Rok yaparken şahımız kaleye doğru 2 kare yatay gider. Kalede şahın üzerinden atlayıp hemen solundaki kareye yerleşir.
Normalde taş üzerinden atlama özelliği olmayan Kalede bu özel hareketle taş üzerinden atlamış olur.
Uzun Rok yaparken de yine aynı mantıkla şahımız soldaki kaleye doğru 2 kare yatay gider. Kale ise şahın üzerinden atlayarak hemen sağındaki kareye yerleşir.
Rok şahımızı korumak için yapılan bir hamledir.
Rok hangi durumlarda yapılmaz?
-
Şahımız Rok hareketinden önce hamle yapmış yani yerinden oynamış ise
-
Rok yapacağımız kalemiz Rok öncesi hamle yapmış yani yerinden oynamış ise
-
Şah ile rok yapacağımız kalemiz arasında taş varsa
-
Şahımıza şah çekilmiş ise
Burada en önemli kural şahın oynaması. Şah bir kere hamle yapmış ise Rok hakkını kaybeder.
Şahımıza şah çekilmiş ise önce şah çeken taşın tehdidi ortadan kaldırılıp sonra Rok yapılabilir.
Şah tehdidi nasıl ortadan kaldırılır diğer yazımızda işleyeceğiz.
Ve yine Şah-Kale arası dolu ise önce o taşlarımızı farklı karelere hamle yapmalı yani o ara boşaltılmalı ki Rok yapılabilsin.
Rok için gereksiz hamle yapılmamalı. Sırf Rok yapacağım diye at yada fil gereksiz yere oynanmamalıdır. Şahımız korumak için yapacağımız Rok öncesi şahımızı tehlikede bırakacak gereksiz hamlelerden çekinmeliyiz.
Rok yaptığımızda şahın bulunduğu konum 2 kare sağa ya da sola değiştiği için rakibimiz tüm hamlelerini baştan düşünecektir yani şaşıracaktır. O yüzden Rok yaptığınızda rakibiniz şaşırmalıdır. Beklenen bir rok bize pek fayda vermez. Zaten rakibiniz sizin rok hamlesi yapacağınızı düşünerek hamlelerini yapmış ise şahımızı korumuş olmayız.